කතරගම දෙවියන් සම්බන්ධව අප අතර ඇති විවිධ වංශ කථා, ජන කථා ඉතිහාස සාධක පරීක්‍ෂා බලන විට ඒවා ඉතා දීර්ඝකාලීන විකාශනයක්‌ බව පෙනේ. විවිධ මතවාද මේ සංකල්පය වටා එක්‌ රොක්‌ වී ඇත. කඳදෙවිදුන්ගේ ජනප්‍රියතාවය 15 වන සියවසේ සිට 19 වන සියවස මුල්කාලය දක්‌වා ඉතා සීග්‍රයෙන් වර්ධනය වී ඇත. කතරගම වැඩි වැදගත් ප්‍රදේශයක්‌ වන්නේ එය ලක්‌දිව ආක්‍රමණය කළ කිsසිදු විදේශිකයකුට සහ දේශීය සතුරෙකුට අද දක්‌වා ඇතුළු විය නොහැකි වූ ආරක්‍ෂක ප්‍රදේශයක්‌ වූ බැවිනි.
උතුරු දෙසින් රාවණා අඩවියෙන් පටන් ගන්නා ඌව වෙල්ලස්‌ස දේශය දකුණු දෙසින් අවසන් වනුයේ ස්‌කන්ධ කුමාර අඩවියෙනි. ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික දෙව්වරුන් අතරෙන් හිමාලය නිම්කොට ඇති දඹදිව මුළුල්ලේ තෙද බලපාන එකම ප්‍රායෝගික දෙවියෝ ස්‌කන්ධ කුමාරයෝය. එසේම මෙරට වාසි ප්‍රධාන ආගම් දෙක වාස භූමිය සර්ව ආගමික සුද්ධ භූමියකි.
මහසෙන් කතරගම දෙවියන් මහේශාක්‍ය ගණයට අයත් ඌව පළාතේදී උත්තර දේව ගණයට අයත් වෙති. සිංහල රාජධානිය අනුරාධපුරයේ පිහිටුවා වසර දහසක්‌ ගතවන තෙක්‌ ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව අතර අවධානයට යොමුව ඇත්තේ දෙව්වරුන් තිදෙනෙක්‌ පමණි. එනම් කන්ද කුමාර ශ්‍රී විෂ්ණු උපුල් වන් සමන් යන දෙව්වරුන් තිදෙනා පමණි. ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය සතරවරම් දෙවිවරු ගණයට මෙතුමෝ අයත් වෙති. ආරක්‍ෂක දෙවියකු වශයෙන් කතරගම දෙවිඳුන්ට විශේෂ තැනක්‌ හිමිවේ. අසුරන්ට පැරදි සිටි සුරයන් එදත් අදත් ජය ලබාදුන් දකුණේ ස්‌කන්ධ මහා භාරත යුගයේ යුද දෙවිකෙනකු වශයෙන් මහත් කීර්තියක්‌ ලබා සිටින බව පෙනේ. ඔහුගේ සේනාධිපති තත්ත්වය ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාම හා පුර දෙවියකු වශයෙන්ද ගෞරවාදරයට පත් බෞද්ධ දෙවියෙකි. බුදුරජාණන් වහන්සේ තුන්වැනිවරට ලක්‌දිව කතරගම කිරිවෙහෙර පිහිටි තැන කිහිරි වෘක්‍ෂ මූලයේ රහතන් වහන්සේලා 500 නමක්‌ පිරිවරා වැඩ සිට එකල කතරගම අග්‍ර රාජධානිය කොට විසූ මහසේන නම් දෙවි රජු ප්‍රධාන පිරිසට දහම් දෙසා සෝවාන් ඵලයෙහි පිහිටා මහසේන රජුට එම ස්‌ථානය රැකවරණය කරන ලෙස භාරකරන ලදී. මරණින් මතුවද එම ස්‌ථානයේ දේව ආත්මලාභීවද සිටිතැයි බෞද්ධයෝ විශ්වාස කරති. මහසේන දෙවියන් කතරගම කන්දේ මනුෂ්‍ය රජව සිටින සමයේ වැඩ සිටින හෙයින් දේව ආත්මලාභීව දේවවිමානයේ වැඩවසන හෙයින්ද ස්‌කන්ධ කන්ද කුමාර යනුවෙන් ව්‍යවහාර විය.
කුජ ග්‍රහයා හෙවත් අඟහරුට අධිපති දෙවියා හැටියට අදත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් සලකන්නේ කඳ කුමරුන් හෙවත් කතරගම දෙවිඳුන්ය. ලංකාවේ දකුණු ප්‍රදේශයට අධිපතිත්වය දරන්නේද කඳ දෙවිඳුන්ය. එමෙන්ම කඳ කුමරුන් හා රතු පැහැයට එක්‌වේ. කඳ දෙවිඳුන් එඩිතර බලපරාක්‍රමයෙන් හෙබි යෑයි ජ්‍යෙdතිෂයේ සඳහන් වේ. ස්‌කන්ධ හෙවත් කාර්තිකය දේව්වනාහි ඊස්‌වර දෙවියන්ගේ හා පාර්වතී මෑණියන්ගේ බාල පුතණුවෝය.
කතරගම දෙවියන් උපන් දිනය වන්නේ මකර ලග්නයේ රවිගේ කැති නැකත යෙදෙන දිනය දේව සේනාධිපති තනතුර ලැබුවේ. වෘශ්චික රවි කැති නැකත යෙදෙන දිනයයි. එය අසුර ඉල් මහා මංගල්‍ය දිනයයි.
කතරගම බෞද්ධ ත්‍රිකෝණයේ මහා කතරගම, සෙල්ල කතරගම වැඩ සිටින කන්ද ප්‍රදේශය අයත් වන්නේ මෙම ත්‍රිකෝණයටය. වැඩ සිටින කන්ද පිහිටා තිබෙනුයේ තවත් කඳුවැටි 6 ක්‌ මැදය. එයින් දෝ මැඳුම් හෙල යෑයි "වැඩසිටින කන්දට" පැවසේ. මහසෙන් රජු රජ කරන සමයේදී මෙහි වාසය කරද්දී සිසු පිරිවර ජනයා විසූ කඳු යෑයි සලකති. සේනාධිපති කඩවර විසූ කන්ද කඩවර කන්ද නමින්ද අනිත් යක්‍ෂ සේනාධිපති වූ කන්ද ප්‍රකාශ කන්ද නමින්ද උමං ඇති කන්ද උමං කන්ද නමින්ද උයන් පැවතී කන්ද උයන් කන්ද නමින්ද කුමාරවරුන් විසූ කන්ද කුමාර කන්ද නමින්ද බණ්‌ඩාරවරුන් විසූ කන්ද බණ්‌ඩාර කන්ද නමින්ද ව්‍යවහාර වෙති. මෙම කඳු සයම පෙර කතරගම මහා දෙවොලට සම්බන්ධ වනු ඇත.
එදා වැද්දා හුන් වැද්දා සිට කන්ද අද වැඩ සිටින කන්ද විය. මෙම කඳු හතේ දේවාල 7 ක්‌ පැවති බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ. ද්‍රවිඩයන් තෛලයිමලෙයි කියති. කඳු 7 වූ දේවාල 7 න් එදා පෙරහැර 7 ක්‌ ඇසළ මංගල්‍ය වෙනුවෙන් දිනපතා පැමිණි බව ජනප්‍රවාදයයි. ඒ පෙරහැර වලදී වැඩ සිටින කන්දෙන් වෙලායුදය හා ඇවරිය පන්දමද උයන් කන්දෙන් සූර්ය කොඩිය හා සූර්ය පන්දමද උමං කන්දෙන් කස කොඩිය හා ආලත්ති පන්දම ද කඩවර කන්දෙන් මකර කොඩිය හා කාල පන්දම ද බණ්‌ඩාර කන්දෙන් රණසිංහ කොඩිය හා අවල් පන්දම ද පළමු මඟුල් පෙරහැර 5 සඳහා ගෙන ආ බව ඉතිහාසයේ දැක්‌වේ.
කඳ කුමරුගේ භාර්යාව කෞම්‍යමාරී හෙවත් සෙනානම් වෙයි. ස්‌කන්ධ පළමු වරට විවාහ පිණිස තෝරාගත්තේ ශක්‍ර හෙවත් දෙව්ලොවට අධිපති ඉන්ද්‍රගේ දියණිය වූ "තේවාණි අම්මා" සමගය. ඒ තුළින් ස්‌කන්ධගේ ක්‍රියාශීලී බලපරාක්‍රමය වර්ධනයට හේතුවිය. තේවාණි ඉන්දියානු භාර්යාවකි. වල්ලි ශ්‍රී ලංකා භාර්යාවකි. සෙල්ල කතරගම බෞද්ධ ගමක්‌ වූ අතර මැණික්‌ ගඟෙහි උතුරු ඉවුරෙහි සෙල්ල කතරගම පිහිටා තිබේ. කඳ කුමරු වල්ලි අම්මා හමුව විවිධ කතන්තර ගෙතී ඇතත් වල්ලිය ගැන සිත් බැඳුණු කඳ කුමරු මහලු අයකුගේ වෙසක්‌ ගෙන ඇයගෙන් අහරක්‌ ඉල්ලයි. හුදකලාව සිටි වල්ලි මහල්ලාට අලද මී පැණිද දුන්නාය. ගඟ වෙත යද්දී මහල්ලා ඇය විවාහ කරගන්නට කැමැත්ත පලකළ අතර වල්ලි දේවිය එයට විරුද්ධ විය. කඳ කුමරු සෝරු ඇත් වෙස්‌ ගෙන වනය දෙවනත් කරමින් ඇය පසුපස ආ අතර වල්ලි බියපත්ව මහල්ලාගෙන් දිවි ගලවා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටියාය. තමා සමග විවාහ පත්වනවානම් පමණක්‌ ඇයව බේරාගන්නා බව පලකළ අතර වල්ලිය ඊට කැමති වූවාය. අලියා පලා ගියේය. ලස්‌සන තරුණයකු ලෙස මහල්ලා අඩි 6 අඟල් 3 ක්‌ "උස කතරගම කඳ සුරිඳු" බව වල්ලිය වටහා ගත්තාය. වල්ලි අම්මා කඳ කුමරු හමුවූ තැන "සෙල්ල කතරගම" විය. හමුවූ ස්‌ථානය "වල්ලිගුභාව" යෑයි අදත් විශ්වාස කරති.
කඳකුමරු වල්ලි අම්මා විවාහය අද ඝන දේවාලය පිහිටා ඇති සෙල්ල කතරගම ඉල්මස උත්තර පල් නැකත යෙදෙන දිනය ලෙස අදත් සැලකේ. ගම්මන්ඩිලා වන්නිලා ඇත්තෝ වැදි නායකයාට පුතුන් 12 දෙනෙකු සහ එක දුවක්‌ සිටියාය. (කැකුලිය)
දිනක්‌ කැලේ යනවිට මුව දෙනක්‌ වළක්‌ වටේ කැරකෙමින් සිටි අතර වැදි දියණිය වන්නියලාඇත්තෝ සිය බිරියන් සමග පැමිණ මේ කුඩා දැරිය වළක්‌ අසල සිටි නිසා වල්ලි යන නම් තැබිණි. කඳ කුමරු මහලු වෙස්‌ගෙන වළලු වෙළෙන්දෙකු සේ පැමිණ වල්ලිය රැගෙන යැමේදී එදා කැලේa අතුවලින් පැලක්‌ සදා දුන්නෙත් වැඳි ජනයා නිසා කතරගම පෙරහැරේ වල්ලියට වැදී වර්ගයාට විශේෂ තැනක්‌ හිමිවන අතර කඳ කුමරු වල්ලිය රැගෙන පලායන විට ද්‍රවිඩ හින්දු ජනයා සෙල්ල කතරගම සිටි කඳ කුමරුට හූ කිවූ අතර කඳ කුමරු ඔවුනට ශාප කර ඇත. එදා පටන් හින්දු දමිල ජනයා කතරගමට පැමිණ හරෝ හරා කියති. කටේ පිටේ උල් ගසාගෙන බිම පෙරළි පෙරළි දෙවියන් වඳිති. එය දේව දඬුවම දැනට වල්ලි අම්මා දේවාලයේ කපුවල ඇත්තෝ ඌනපාන වරිගයේ බණ්‌ඩිලා ඇත්තෝ අදත් පෙරහැරේ ගමන් කරති. මෙයයි සෙල්ල කතරගම මහාසේන විහාරය. (මහසෙන් කඳ දෙවිඳු) යන නමක්‌ මැණික්‌ ගඟ අසබඩ අදත් විහාරස්‌ථානයක්‌ වශයෙන් පවතින්නේ මෙම ප්‍රායෝගික බෞද්ධ ත්‍රිකෝණ කරුණු මුල්කරගෙනය. කතරගම ඇසළ පෙරහැර මංගල්‍ය සැමට සිරිසෙත උදාකරන දිව්‍ය මංගල්‍යක්‌ වේවා.
සාමවිනිසුරු
හෙට්‌ටිආරච්චිගේ මහින්ද ගලප්පත්ති
No comments:
Post a Comment